Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 (gọi tắt là Luật) gồm 8 chương, 63 điều quy định về phòng ngừa, phát hiện, xử lý hành vi mua bán người và các hành vi khác vi phạm pháp luật về phòng, chống mua bán người; tiếp nhận, xác minh, xác định, hỗ trợ, bảo vệ nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân; quản lý nhà nước và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, gia đình, cá nhân trong phòng, chống mua bán người; hợp tác quốc tế trong phòng, chống mua bán người. Luật có những điểm mới nổi bật như sau:

Luật đã sửa đổi, bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm tại Điều 3, bao gồm nghiêm cấm hành vi “thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai”; dung túng, bao che, tiếp tay, cản trở, can thiệp, tác động, không xử lý hoặc xử lý không đúng quy định của pháp luật đối với hành vi mua bán người; Cản trở việc giải cứu tiếp nhận, bảo vệ, xác minh, hỗ trợ nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân…

Luật bổ sung các chính sách của Nhà nước về phòng, chống mua bán người, cụ thể tại Điều 5 Luật quy định: Hằng năm, Nhà nước bố trí ngân sách cho công tác phòng, chống mua bán người, ưu tiên vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; Bảo vệ và hỗ trợ cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia phòng, chống mua bán người và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán; Ưu tiên ứng dụng khoa học công nghệ trong phòng, chống mua bán người; hỗ trợ bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho người làm công tác phòng, chống mua bán người.

Luật cũng bổ sung những quy định về quyền và nghĩa vụ của nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân tại Điều 6, đó là: Được thông tin về quyền, lợi ích hợp pháp của mình và các biện pháp phòng ngừa mua bán người; Được hưởng chế độ hỗ trợ theo quy định hoặc từ chối nhận hỗ trợ; Được bảo vệ bí mật thông tin, dữ liệu về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình, nơi cư trú, nơi làm việc và thông tin khác theo quy định của pháp luật…

Điểm mới nổi bật của Luật là mở rộng đối tượng được bảo vệ gồm: nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân, người dưới 18 tuổi đi cùng; người thân thích của nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân; cá nhân tham gia phòng, chống mua bán người hoặc hỗ trợ nạn nhân; Bổ sung các chế độ hỗ trợ cho nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân và người dưới 18 tuổi đi cùng như: hỗ trợ y tế, hỗ trợ phiên dịch, hỗ trợ pháp luật, trợ giúp pháp lý, hỗ trợ học nghề, tư vấn việc làm, trợ cấp khó khăn ban đầu, hỗ trợ vay vốn, hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế trong năm đầu tiên nếu nạn nhân chưa có bảo hiểm y tế…

Bên cạnh đó, Luật bổ sung quy định về giải cứu, tiếp nhận, xác minh nạn nhân đang ở nước ngoài; Sửa đổi, bổ sung quy định về giấy tờ, tài liệu xác nhận nạn nhân và thẩm quyền cấp giấy tờ, tài liệu xác nhận nạn nhân; Bổ sung các quy định về nội dung quản lý nhà nước về phòng, chống mua bán người, hợp tác quốc tế trong phòng, chống mua bán người.

Để tổ chức thi hành Luật, ngày 29/6/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định 162/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng, chống mua bán người (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025). Nổi bật là quy định về tiếp nhận, xác minh, xác định và bảo vệ nạn nhân mua bán người với các nội dung như: công bố Tổng đài điện thoại quốc gia về phòng, chống mua bán người; Quy trình tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo về hành vi mua bán người qua Tổng đài; Tiếp nhận, xác minh người đến trình báo; Tiếp nhận, xác minh người được giải cứu; Giải cứu, tiếp nhận, xác minh nạn nhân đang ở nước ngoài; Tiếp nhận, xác minh nạn nhân từ nước ngoài trở về…

Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 và Nghị định 162/2025/NĐ-CP của Chính phủ ban hành quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng, chống mua bán người đã hoàn thiện pháp luật phòng, chống mua bán người, tạo nhận thức thống nhất và đầy đủ về công tác phòng, chống mua bán người trong thời gian tới; nâng cao trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức của toàn xã hội trong công tác phòng, chống mua bán người; bảo vệ tối đa quyền con người, quyền công dân trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa./.

Phương Bình

Phòng XDVB&PBGDPL